Geschiedenis van propolis

 Propolis komt uit het Grieks en betekent Pro= voor Polis= stad, hetgeen zich laat vertalen als bescherming voor de stad of beschermer van de stad.

Met de stad wordt hier bedoeld de stad van de bijen ofwel de bijenwoning. In deze "stad" speelt propolis een belangrijke rol.

De Grieken ontdekten de geneeskrachtige eigenschappen van propolis bij het behandelen van zowel wonden als "ongeneeslijke ziekten".

Hippocrates zelf, de vader van de moderne geneeskunde, schreef Propolis voor ter genezing van wonden en zweren, zowel inwendig als uitwendig.

Voor de Egyptenaren had de bij een religieuze betekenis, en was zij een symbool van moed en waardigheid. Propolis werd door de Egyptenaren als medicijn gebruikt voor allerlei ziekten.

De Romeinen vereerden de bij ook en gebruikten propolis op grote schaal. Volgens de legende heeft de Romeinse God Jupiter zelfs de mooie Melissa getransformeerd in een bij zodat zij het wonderbaarlijke geneesmiddel propolis kon produceren.

Plinius de Romeinse historicus heeft over propolis gezegd: De huidige artsen gebruiken propolis als medicijn omdat het steken, splinters etc. die zich in het bindweefsel hebben vastgezet, verwijdert. Propolis reduceert zwellingen, verzacht eeltplekken en spierpijn en het geneest wonden die schijnbaar niet meer te helen zijn.

De voortgaande Europese interesse voor propolis blijkt onder andere uit John Gerard’s beroemde History of Plants uit 1579. Hierin wordt verwezen naar propolis als een stof die een snelle en effectieve genezing biedt voor vele aandoeningen. Nicolas Culpeper vertelt ons in zijn Compleat Herbal dat "propolis buitengewoon goed is tegen koorts en ontstekingen in vele lichaamsdelen en verkoeling biedt bij brandende wonden".

De ontwikkeling van de moderne geneeskunde is echter vaak voorbijgegaan aan de waarde van propolis en andere natuurlijke geneesmiddelen. Eigenlijk is het pas in de laatste 20-30 jaren dat de moderne geneeskunde, vooral in Oost-Europa, propolis weer als geneeskundig middel is gaan gebruiken, bestuderen en de geneeskrachtige eigenschappen ervan is gaan waarderen.

Op zich is dat een waardevolle ontwikkeling. Immers de natuur is op meerdere terreinen een inspiratiebron voor de mens.

Gebruik en effectiviteit?

Mogelijk effectief voor:
Zwelling (ontsteking) en zweren in de mond (orale mucositis). Het meeste onderzoek toont aan dat het spoelen van de mond met een propolis mondspoeling helpt bij het genezen van zweren veroorzaakt door kankergeneesmiddelen of kunstgebitten.

Klinische relevantie :
In de onderstaande tekst wordt gesproken over "vroeg onderzoek toont aan-suggereert -verwijzing" allemaal termen die aangeven dat meer onderzoek nodig is alvorens men kan spreken over klinische relevantie.

Brandwonden. Vroeg onderzoek toont aan dat het elke 3 dagen aanbrengen van propolis op de huid kleine brandwonden kan helpen behandelen en infecties kan voorkomen.
Aften. Vroeg onderzoek toont aan dat het dagelijks innemen van propolis via de mond gedurende 6-13 maanden het uitbreken van aften vermindert.
Een pijnlijke ziekte overgedragen door muggen (knokkelkoorts). Onderzoek toont aan dat het gebruik van propolis mensen met knokkelkoorts helpt het ziekenhuis sneller te verlaten. Het is niet bekend of propolis helpt bij symptomen van knokkelkoorts.
Diabetes. Onderzoek toont aan dat het gebruik van propolis de bloedsuikerspiegel enigszins kan verbeteren bij mensen met diabetes. Maar het lijkt de insulinespiegels niet te beïnvloeden of de insulineresistentie te verbeteren.
Voetzweren bij mensen met diabetes. Vroeg onderzoek toont aan dat het aanbrengen van een propoliszalf op zweren aan de voeten van mensen met diabetes de zweren kan helpen om sneller te genezen.
Genitale herpes. Vroeg onderzoek toont aan dat het aanbrengen van een propoliszalf van 3% gedurende 10 dagen gedurende 10 dagen de genezing van laesies bij mensen met genitale herpes zou kunnen verbeteren. Sommige onderzoeken suggereren dat het laesies sneller en vollediger zou kunnen genezen dan de conventionele behandeling met 5% aciclovir zalf.
Een milde vorm van tandvleesaandoeningen (gingivitis). Vroeg onderzoek suggereert dat het gebruik van propolis in een gel of een spoeling de tekenen van tandvleesaandoeningen kan helpen voorkomen of verminderen.
Een infectie van het spijsverteringskanaal die kan leiden tot zweren (Helicobacter pylori of H. pylori). Vroeg onderzoek toont aan dat het dagelijks innemen van 60 druppels van een preparaat met Braziliaanse groene propolis gedurende 7 dagen de infectie met H. pylori niet vermindert.
Koortsblaasjes (herpes labialis). Vroeg onderzoek toont aan dat het vijf keer per dag aanbrengen van zalf met 0,5% tot 3% propolis de genezingstijd verbetert en pijn door koortsblaasjes vermindert.
Infectie van de darmen door parasieten. Vroeg onderzoek suggereert dat het nemen van een propolis-extract van 30% gedurende 5 dagen giardiasis bij meer mensen kan genezen dan het medicijn tinidazol.
Spruw. Vroeg onderzoek suggereert dat het gebruik van Braziliaans groen propolis-extract vier keer per dag gedurende 7 dagen orale spruw kan voorkomen bij mensen met een kunstgebit.
Een ernstige tandvleesontsteking (parodontitis). Vroeg onderzoek toont aan dat het diep spoelen van het tandvlees met een propolis-extract oplossing de bloeding van het tandvlees vermindert bij mensen met parodontitis. Het gebruik van propolis via de mond helpt bij het voorkomen van losse tanden bij mensen met deze aandoening. Maar propolis via de mond innemen lijkt niet te helpen bij tandplak of bloeding.
Voetschimmel (Tinea pedis). Vroeg onderzoek toont aan dat het aanbrengen van Braziliaanse groene propolis op de huid de jeuk, peeling en roodheid vermindert bij studenten met voetschimmel.
Infectie van de bovenste luchtwegen. Er zijn vroege aanwijzingen dat propolis de duur van verkoudheden en andere infecties van de bovenste luchtwegen kan helpen verkorten.
Zwelling (ontsteking) van de vagina (vaginitis). Vroeg onderzoek suggereert dat het gedurende 7 dagen vaginaal toepassen van een 5% propolis-oplossing de symptomen kan verminderen en de kwaliteit van leven kan verbeteren bij mensen met vaginale zwelling.
Wratten. Vroeg onderzoek toont aan dat het dagelijks innemen van propolis via de mond gedurende maximaal 3 maanden wratten geneest bij sommige mensen met gewone en gewone wratten. Propolis lijkt echter geen plantaire wratten te behandelen.
Wond genezen. Vroeg onderzoek toont aan dat het gebruik van een propolis-mondspoeling vijf keer per dag gedurende 1 week de genezing zou kunnen verbeteren en pijn en zwelling na een mondoperatie zou kunnen verminderen. Als mensen na een tandheelkundige ingreep echter al een speciaal verband gebruiken, lijkt het gebruik van een propolis-oplossing in de mond geen extra voordeel te bieden.

 Verbetering van de immuun respons.
    Infecties.
    Ontsteking.
    Neus- en keelkanker.
    Maag- en darmstoornissen.
    Tuberculose.
    Zweren.
    Andere condities.
Er is meer bewijs nodig om propolis voor dit gebruik te beoordelen.

Aangetoonde klinische relevantie

Onderzoek naar effectieve bioactiviteit is lastig, daar propolis zo sterk verschilt in samenstelling per regio, kolonie en oogstperiode waardoor vergelijkend dubbelblind wetenschappelijk onderzoek problematisch is. Populair wetenschappelijke geschriften, zonder peer review, melden met enige regelmaat "positieve" gezondheidseffecten waarbij genoemd wetenschappelijk onderzoek nooit heeft plaats gevonden.
Hoewel er m.b.t. de werking van bepaalde propolis soorten positieve wetenschappelijk verantwoorde laboratorium resultaten te melden zijn(antibioticum) zegt dat nog niets over de klinische relevantie. Daar is veel meer onderzoek voor nodig.

De ene propolis is de andere dus niet!!!!!!

Als je propolis gaat toepassen in een klinische situatie dan is kennis omtrent de samenstelling en zuiverheid van het product van het grootste belang. Aangezien imkers over het algemeen de kennis en laboratorium faciliteiten die hiervoor nodig zijn niet bezitten is het devies: Ga niet experimenteren en laat het "dokteren" aan professionals over.

Bijwerkingen en veiligheid

Als u toch propolis gaat toepassen gebruik dan je gezond verstand. Bijenproducten zijn geen wondermiddelen! Bijenproducten zijn geen vervanging van medische zorg. Neem bij klachten daarom altijd eerst contact op met je huisarts. 

Bij orale inname: Propolis is mogelijk veilig bij orale inname. Het kan allergische reacties veroorzaken, vooral bij mensen die allergisch zijn voor bijen of bijenproducten. Zuigtabletten met propolis kunnen irritatie en aften in de mond veroorzaken. Het is daarom belangrijk dit altijd vooraf uit te testen. Ook dienen negatieve interacties met medicijnen te worden uitgesloten.

Indien aangebracht op de huid: Propolis is mogelijk veilig bij juiste toepassing op de huid. Het kan allergische reacties veroorzaken, vooral bij mensen die allergisch zijn voor bijen of bijenproducten.Speciale voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen

Zwangerschap en borstvoeding: Er is onvoldoende betrouwbare informatie om te weten of propolis veilig is om te gebruiken tijdens zwangerschap of borstvoeding. Blijf aan de veilige kant en vermijd gebruik.

Astma: sommige deskundigen zijn van mening dat bepaalde chemicaliën in propolis astma kunnen verergeren. Gebruik geen propolis als u astma heeft.Bloedingtoestanden: een bepaalde chemische stof in propolis kan de bloedstolling vertragen. Het gebruik van propolis kan het risico op bloedingen vergroten bij mensen met bloedingstoornissen.

Allergieën: Gebruik propolis niet als u allergisch bent voor bijproducten van bijen, waaronder honing, coniferen, populieren, Peru-balsem en salicylaten.

Chirurgie: een bepaalde chemische stof in propolis kan de bloedstolling vertragen. Het gebruik van propolis kan het risico op bloedingen tijdens en na de operatie verhogen. Stop 2 weken voor de operatie met het gebruik van propolis.

Verder geldt: als u overgaat tot het gebruik van een propolisproduct koop dat altijd bij een betrouwbare verkoper. Met bijenproducten wordt vrij veel gesjoemeld. Ook zijn ze gevoelig voor contaminatie/ vervuiling (zeker wanneer het om producten gaat die meerdere jaren in de bijenkast zijn gebruikt voor deze geoogst werden). Oproepen voor het collectief inzamelen van bijenproducten van verschillende ongecontroleerde herkomst om zelf te gaan verwerken is onverstandig!

Propoliskeuring

De "Nederlandse Commissie voor Bijenproducten" heeft aangaande de door bijen gemaakte producten keuringsreglementen opgesteld. Ruwe propolis valt onder klasse 16. Propolistinctuur en andere afgeleiden vallen dus niet onder deze keuringen en dat is ook logisch want daar zijn 1001 varianten op te verzinnen, en hoe keur je dan?

(bron: Imkerpedia en Arie Kreike)