Koninginnengelei
Koninginnengelei is een door voedsterbijen geproduceerd voedersap met een speciale samenstelling.
Koninginnengelei bestaat uit vetrijke en eiwitrijke afscheidingen van de voedersapklieren, en heeft een hoger suikergehalte en een andere vitaminensamenstelling dan de voedersappen voor de andere bijen en larven. Koninginnengelei wordt in enorme hoeveelheden zowel gevoerd aan reeds volwassen koninginnen als aan aanstaande koninginnen (oftewel de larven in zwermcellen). Zowel koningin als koninginnenlarven krijgen geen ander voedsel.
De belangrijkste bestanddelen
De belangrijkste bestanddelen (met gemiddelde waarden) van koninginnengelei zijn: 60 - 70% water 9 - 18% eiwitten (Apisimin, Apalbumin, Royalisin, Peptide, Aminozuren) 11- 25% Suiker (3-13% Fructose, 4-8% Glucose], 0,5-2,0% Sacharose) 2 - 8% vetten1 - 6% 10-hydroxydecanoïnezuur vanuit de Mandibelklieren.Vitaminen (Thiamine, Riboflavine, Pyridoxine, Niacine, Pantotheenzuur, Biotine, Foliumzuur)SterineGamma globulineBiopterine(=biomolecuul) en NeopterineMineralen en sporenelementen (0,8-3,0% as)De pH-waarde van koninginnengelei 3,4 - 4,5
Zowel een koningin als een werkbij komt uit een bevrucht eitje. Daarin is verder geen verschil. Vooral door de koninginnengelei (en een intensieve verzorging die werkelijk zorgt voor een overdadige hoeveelheid koninginnengelei) wordt een larfje koningin in plaats van een "gewone" werkbij. In geval van nood kan ook een larve bedoeld als werkbij nog een koningin worden.
Betekenis van de stoffen voor de mensen
In het Engels heet koninginnengelei -zoals op dit voor de consument gereed potje - 'Royal Jelly', in het Frans 'Gelee Royale', en in het Duits 'Weiselfuttersaft'.Koninginnengelei wordt ook voor menselijke consumptie verkocht als vitaliserende voeding, en er worden o.a. de volgende gezondheidseigenschappen aan toegeschreven: antimicrobieel, kankercelremmend, beinvloeding van bloeddruk en diabetis, verhoging van de celvitaliteit en celdelingstijden.
Oogsten en verwerking
Pleegdoppen met eendagslarven worden in een moerloos volk geplaatst. De bijen nemen hopelijk zo veel mogelijk van deze pleegdoppen aan, en gaan deze dan verzorgen en ruim voeren met de koninginnegelei. Na 3 dagen worden de pleegdoppen uit het volk genomen, en worden de in de cellen aanwezige voedersappen afgezogen. Koninginnegelei wordt gereinigd door een filteringsproces. De verzamelde koninginnegelei wordt daarna ingevroren of gevriesdroogd.
Tenslotte
Koninginnengelei wordt ook wel koninginnenbrood, koninginnenbrij, koninginnenmelk, koninginnensap of koninginnenpap genoemd.